Thanh Toán LC Là Gì? – Phương Thức Thanh Toán Thư Tín Dụng Phổ Biến Trong Xuất Nhập Khẩu

Hiện nay, có nhiều phương thức thanh toán quốc tế được sử dụng trong các giao dịch giữa bên mua (nhà nhập khẩu) và bên bán (nhà xuất khẩu). Trong đó, thanh toán LC (thư tín dụng) và thanh toán TT (chuyển tiền điện tử) là hai hình thức phổ biến nhất. Đặc biệt, phương thức thanh toán LC thường được ưa chuộng hơn bởi tính an toàn và đảm bảo quyền lợi cho cả hai bên.

1. Thanh Toán LC Là Gì?

Thanh toán LC (Letter of Credit) hay còn gọi là thư tín dụng là một hình thức thanh toán quốc tế, trong đó ngân hàng sẽ đứng ra thay mặt người mua (nhà nhập khẩu) cam kết thanh toán một khoản tiền cho người bán (nhà xuất khẩu) khi họ xuất trình đầy đủ các chứng từ theo quy định trong thư tín dụng.

Phương thức này đảm bảo an toàn cho cả hai bên:

• Người xuất khẩu sẽ nhận được tiền nếu cung cấp đúng bộ chứng từ theo yêu cầu.
• Người nhập khẩu yên tâm về việc hàng hóa được giao đúng thời hạn và tiêu chuẩn.

2. Các Bên Tham Gia Trong Thư Tín Dụng (L/C)

Trong một giao dịch thanh toán LC, có các bên liên quan sau:

• Người xin mở thư tín dụng (Applicant): Là người mua hoặc nhà nhập khẩu, bên yêu cầu ngân hàng mở thư tín dụng.
• Người hưởng lợi thư tín dụng (Beneficiary): Là người bán hoặc nhà xuất khẩu, bên nhận thanh toán khi cung cấp bộ chứng từ hợp lệ.
• Ngân hàng mở thư tín dụng (Issuing Bank): Là ngân hàng đại diện cho người nhập khẩu, có trách nhiệm phát hành thư tín dụng và cam kết thanh toán khi bộ chứng từ đáp ứng yêu cầu.
• Ngân hàng thông báo thư tín dụng (Advising Bank): Thường là ngân hàng đại lý của ngân hàng mở thư tín dụng, có nhiệm vụ thông báo thư tín dụng đến người hưởng lợi.
• Ngân hàng xác nhận (Confirming Bank): Thêm một lớp bảo đảm bằng cách xác nhận thư tín dụng nếu có yêu cầu từ ngân hàng mở thư tín dụng.
• Ngân hàng chiết khấu (Negotiating Bank): Là ngân hàng hỗ trợ chiết khấu bộ chứng từ trước khi thanh toán chính thức.

3. Bản Chất Của Thanh Toán LC

Thư tín dụng là gì? Đây là phương thức thanh toán dựa trên việc xuất trình bộ chứng từ hợp lệ tại ngân hàng. Điều này đồng nghĩa rằng ngân hàng chỉ quan tâm đến chứng từ, không quan tâm đến hàng hóa thực tế.

Tính chất của L/C:

• Đảm bảo thanh toán: Người bán chỉ cần xuất trình đúng bộ chứng từ theo yêu cầu là sẽ nhận được tiền từ ngân hàng.
• Tính độc quyền: Chỉ các tổ chức tín dụng mới được phép thực hiện các giao dịch liên quan đến thanh toán LC.
• Phụ thuộc vào chứng từ: L/C không liên quan đến chất lượng hay tình trạng hàng hóa, mà chỉ dựa trên tính hợp lệ của bộ chứng từ.

4. Lý Do Thanh Toán LC Phổ Biến

Phương thức thanh toán LC có nhiều ưu điểm vượt trội so với thanh toán TT (chuyển tiền điện tử):

• Đảm bảo quyền lợi:
  • Đối với nhà xuất khẩu: Được đảm bảo thanh toán nếu cung cấp chứng từ hợp lệ.
  • Đối với nhà nhập khẩu: Đảm bảo hàng hóa được giao đúng như cam kết.
• An toàn và minh bạch: Ngân hàng đóng vai trò trung gian, giảm rủi ro về việc không nhận được hàng hóa hoặc không thanh toán tiền.
• Linh hoạt: Có thể thêm các điều khoản đặc biệt vào L/C để phù hợp với nhu cầu của hai bên.

5. Phân loại thư tín dụng chứng từ (L/C)

Có nhiều loại thư tín dụng được sử dụng trong giao thương quốc tế, nhưng phổ biến nhất là 4 loại sau:

Thư tín dụng có thể hủy ngang (Revocable L/C):

• Đây là loại thư tín dụng mà sau khi phát hành, ngân hàng mở L/C có thể sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ một cách đơn phương mà không cần thông báo trước cho các bên liên quan.
• Do tính rủi ro cao, loại này ít được sử dụng trong thương mại quốc tế.

Thư tín dụng không thể hủy ngang (Irrevocable L/C):

• Là loại thư tín dụng mà sau khi được phát hành, việc sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý của tất cả các bên liên quan.
• Đây là loại L/C phổ biến nhất trong thương mại quốc tế vì tính ổn định và minh bạch.

Thư tín dụng không thể hủy bỏ có xác nhận (Confirmed Irrevocable L/C):

• Là loại L/C không thể hủy bỏ, được một ngân hàng thứ hai xác nhận việc bảo đảm thanh toán theo yêu cầu của ngân hàng mở L/C.
• Loại L/C này giúp giảm thiểu rủi ro cho người bán trong trường hợp ngân hàng mở L/C không đủ uy tín hoặc gặp khó khăn tài chính.

Thư tín dụng chuyển nhượng (Transferable L/C):

• Là loại L/C không thể hủy bỏ, cho phép người hưởng lợi đầu tiên (Beneficiary) chuyển nhượng toàn bộ hoặc một phần giá trị L/C cho một hoặc nhiều người thụ hưởng khác.
• Loại L/C này thường được sử dụng trong các giao dịch mua bán qua trung gian.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng L/C

• Nếu L/C không ghi rõ là “Revocable” hay “Irrevocable”, mặc định đó là L/C không thể hủy bỏ (Irrevocable).
• Tương tự, nếu L/C không ghi rõ là “Confirmed”, mặc định đó là L/C không có xác nhận (Unconfirmed).

Các ngân hàng hiện nay chủ yếu sử dụng loại L/C không thể hủy bỏ có xác nhận để đảm bảo an toàn và minh bạch trong giao dịch.

6. Nội dung của thư tín dụng chứng từ (L/C)

Số hiệu, địa điểm và ngày mở L/C (No of L/C, place and date of issuing):

• Số hiệu L/C: Là mã số để nhận diện thư tín dụng.
• Địa điểm mở: Là nơi ngân hàng phát hành thư tín dụng, nơi ngân hàng cam kết thanh toán cho nhà xuất khẩu.
• Ngày mở: Là ngày thư tín dụng bắt đầu có hiệu lực, căn cứ để người xuất khẩu kiểm tra xem người nhập khẩu có tuân thủ đúng thời hạn mở L/C đã được quy định trong hợp đồng hay không.

Loại thư tín dụng: Mỗi loại thư tín dụng sẽ có tính chất, quyền lợi và nghĩa vụ khác nhau cho các bên liên quan. Ví dụ: L/C không thể hủy bỏ (Irrevocable L/C), L/C chuyển nhượng (Transferable L/C),…

Tên và địa chỉ của người thụ hưởng: Là thông tin về người hưởng lợi thư tín dụng (Beneficiary) – thường là nhà xuất khẩu.

Số tiền của thư tín dụng (Amount of money):

• Số tiền được ghi rõ ràng bằng số và chữ, thống nhất và không có sự mâu thuẫn.
• Đồng tiền thanh toán cũng cần được xác định rõ, thường sử dụng USD hoặc đồng tiền quốc tế phổ biến khác.
• L/C có thể cho phép biên độ xê dịch số tiền không vượt quá 10%.

Thời hạn hiệu lực (Expiry date): Thời hạn mà ngân hàng mở L/C cam kết thanh toán cho nhà xuất khẩu nếu họ xuất trình đầy đủ bộ chứng từ trong thời gian quy định.

Thời hạn trả tiền của L/C (Latest payment date): Quy định thời điểm thanh toán, có thể là trả ngay (sight payment) hoặc trả chậm (deferred payment), tùy thuộc vào điều kiện ghi trong L/C.

Thời hạn giao hàng (Shipment date): Là thời gian mà người bán phải giao hàng cho người mua theo các điều khoản đã thỏa thuận trong thư tín dụng.

Những nội dung về hàng hóa (Description of goods):

• Bao gồm:
  • Tên hàng hóa.
  • Số lượng, trọng lượng (có thể có sai lệch cho phép).
  • Giá cả, quy cách, phẩm chất,…
• Đây là yếu tố quan trọng để người mua xác nhận hàng hóa đã đáp ứng đúng yêu cầu.

Những nội dung về vận tải (Shipment term): Quy định các điều kiện vận chuyển, giao nhận hàng hóa như FOB, CIF, hoặc DAP.

Những chứng từ người xuất khẩu phải xuất trình (Document for payment):

• Là phần trọng tâm của thư tín dụng, bao gồm các chứng từ mà nhà xuất khẩu cần cung cấp như:
  • Hóa đơn thương mại (Commercial Invoice).
  • Vận đơn (Bill of Lading).
  • Phiếu đóng gói (Packing List).
  • Chứng nhận xuất xứ (Certificate of Origin).

Sự cam kết trả tiền của ngân hàng mở L/C: Đây là nội dung thể hiện trách nhiệm của ngân hàng mở L/C đối với nhà xuất khẩu khi họ cung cấp đầy đủ chứng từ hợp lệ.

Những điều kiện đặc biệt khác:

• Quy định về phí ngân hàng (do bên nào chịu).
• Điều kiện hướng dẫn ngân hàng chiết khấu.
• Tham chiếu các quy tắc quốc tế (UCP 600).

Chữ ký của ngân hàng mở L/C: Chữ ký chính thức từ ngân hàng phát hành thư tín dụng, xác nhận sự cam kết thanh toán.

7. Cách Mở L/C 

Điều kiện để mở L/C

Để được mở thư tín dụng, doanh nghiệp cần cung cấp cho ngân hàng các giấy tờ cơ bản sau:

• Giấy đăng ký kinh doanh: Đây là giấy tờ pháp lý xác nhận hoạt động hợp pháp của doanh nghiệp.
• Tài khoản ngoại tệ tại ngân hàng:
  • Doanh nghiệp cần mở tài khoản ngoại tệ, thông thường yêu cầu ký quỹ ít nhất 500 USD khi mở tài khoản.
  • Kèm theo các giấy tờ hỗ trợ: Quyết định thành lập công ty, Quyết định bổ nhiệm Giám đốc và Kế toán trưởng.

Các giấy tờ cần nộp khi mở L/C

Hồ sơ mở thư tín dụng có thể khác nhau tùy vào loại L/C, nhưng thường bao gồm các giấy tờ cơ bản sau:

• Đơn yêu cầu mở L/C: Là văn bản chính thức yêu cầu ngân hàng phát hành thư tín dụng.
•  Giấy đăng ký kinh doanh: Bắt buộc đối với các doanh nghiệp giao dịch lần đầu với ngân hàng.
• Giấy đăng ký mã số xuất nhập khẩu (nếu có): Đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.
• Hợp đồng ngoại thương: Bản gốc hợp đồng mua bán giữa nhà nhập khẩu và nhà xuất khẩu. Nếu hợp đồng ký qua fax, cần bản sao có chữ ký và dấu xác nhận của doanh nghiệp.
• Hợp đồng nhập khẩu ủy thác (nếu có): Trường hợp doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa qua một đơn vị trung gian.
• Giấy phép nhập khẩu của Bộ Thương mại (nếu cần): Yêu cầu đối với mặt hàng thuộc danh mục quản lý đặc biệt.
• Cam kết thanh toán hoặc hợp đồng tín dụng: Áp dụng khi doanh nghiệp cần vay vốn hoặc ký quỹ dưới 100% giá trị L/C.
• Bản giải trình mở L/C: Được lập bởi phòng tín dụng ngân hàng, có phê duyệt của Giám đốc chi nhánh.

Lưu ý: Các giấy tờ này phải xuất trình bản gốc và lưu lại bản sao có dấu xác nhận của doanh nghiệp. Một số giấy tờ cần lưu bản gốc tại ngân hàng như: Cam kết thanh toán, Hợp đồng vay vốn, Đơn xin mở L/C, Bản giải trình mở L/C.

Lưu ý khi mở L/C

• Chuẩn bị kỹ đơn xin mở L/C: Dựa trên hợp đồng mua bán ngoại thương đã ký kết, nhưng nhà nhập khẩu có thể thêm một số điều khoản có lợi cho mình.
• Trình L/C cho nhà xuất khẩu xem trước: Để tránh sửa đổi nhiều lần gây mất thời gian và chi phí, nhà nhập khẩu nên fax bản dự thảo L/C để nhà xuất khẩu kiểm tra và cho ý kiến.
•  Kiểm tra và chỉnh sửa L/C bản gốc:Nhà nhập khẩu cần xem xét kỹ nội dung trong mẫu L/C trước khi phát hành để đảm bảo quyền lợi của mình.

Phương thức thanh toán LC (thư tín dụng) không chỉ là một công cụ thanh toán quốc tế phổ biến mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền lợi cho cả nhà nhập khẩu và nhà xuất khẩu. Từ khái niệm cơ bản về thư tín dụng là gì, các bên tham gia, nội dung chính của L/C đến cách mở L/C và những lưu ý quan trọng, bài viết đã cung cấp cái nhìn toàn diện về phương thức thanh toán này.

Liên hệ ngay với Uniship để được tư vấn chi tiết và đồng hành cùng bạn trên hành trình phát triển xuất nhập khẩu!

Thông tin liên hệ:

Website: uniship.vn
Hotline: 032.777.8.777
Email: info@uniship.com
Địa chỉ:
VP HN: Số 17 Nguyễn Xiển, P. Hạ Đình, Q. Thanh Xuân, TP Hà Nội
VP HCM: 2399/3A QL 1A, P. An Phú Đông, Quận 12, TP. Hồ Chí Minh
Fanpage: https://www.facebook.com/unishipvn
Tiktok: https://www.tiktok.com/@ungnhamuniship